Rak kože je nekontrolisani rast ćelija u epidermisu, najudaljenijem sloju kože, uzrokovan oštećenjem DNK koje izaziva mutacije. Ove mutacije dovode do toga da se ćelije kože brzo razmnožavaju i formiraju maligne tumore.
Postoje tri glavna tipa karcinoma kože:
- karcinom bazalnih ćelija,
- karcinom skvamoznih ćelija i
- melanom
Karcinomi bazalnih ćelija (BCC) su abnormalne, nekontrolisane izrasline koje nastaju iz bazalnih ćelija kože u epidermu. Ovi karcinomi se najčešće razvijaju na područjima kože koja su tipično izložena suncu, posebno na licu, ušima, vratu, vlasištu, ramenima i leđima. Većina BCC je uzrokovana kombinacijom povremene i intenzivne izloženosti UV zračenju sunca. BCC je najčešći oblik raka kože. Može biti lokalno destruktivni ako se ne otkriju i ne liječe rano. Povremeno ovi karcinomi metastaziraju (šire se); a u vrlo rijetkim slučajevima mogu biti fatalni.
Karcinom skvamoznih ćelija (SCC) je nekontrolisani rast ćelija koje nastaju iz pločastih ćelija u epidermu. SCC su uobičajeni na dijelovima tijela izloženim suncu kao što su uši, lice, vlasište, vrat i ruke, gdje koža često otkriva znakove oštećenja od sunca, uključujući bore i staračke pjege. Kumulativna, dugotrajna izloženost UV zračenju sunca i solarija uzrokuje ovaj karcinom. SCC je drugi najčešći oblik raka kože. Karcinom skvamoznih ćelija ponekad može brzo rasti i metastazirati ako se ne otkriju i ne liječe rano.
Melanom je rak koji se razvija iz melanocita, stanica kože koje proizvode pigment melanina, koji koži daje boju. Melanomi često podsjećaju na mladeže i ponekad mogu nastati od njih. Mogu se pojaviti na bilo kojem dijelu tijela, čak i na područjima koja obično nisu izložena suncu. Melanom je često izazvan vrstom intenzivnog, povremenog izlaganja suncu koje dovodi do opekotina od sunca. Korištenje solarija također povećava rizik od melanoma. Melanom je najrjeđi, ali ujedno i najopasniji oblik raka kože, te se mogu izliječiti ako se rano otkriju i liječe. U Bosni i Hercegovini svake godine bude zabilježeno preko 200 novih slučajeva melanoma i melanom je registriran među deset najučestalijih malignih tumora u mlađoj populaciji u našoj zemlji.
